De wet van Leeuwis

Veel mensen hebben een overtuiging, een geloof. Het zou mij niet verbazen wanneer dat ook voor u geldt. U bent christen, jood, moslim, communist, boeddhist. U gelooft dat de cultuur waarin u bent grootgebracht de allerbeste van de hele wereld is. Of u meent dat enige andere cultuur een grote bedreiging is voor de cultuur waarin u bent grootgebracht. Of u meent dat door menselijke activiteiten de aarde opwarmt met desastreuse gevolgen voor het voortbestaan der mensheid (je kunt je natuurlijk ook afvragen waarom het in hemelsnaam zo belangrijk is dat de mensheid blijft voortbestaan). Of u vindt dat grote onzin.

Mijn wet (de wet van Leeuwis) is deze:
Ga voor uw overtuiging, draag hem uit waar u kunt en wilt, maar houdt altijd een hoekje van uw bewustzijn, al is het nog zo klein, open voor de notie dat u geheel of gedeeltelijk ongelijk heeft en dat iemand die een andere overtuiging huldigt daarin weleens gelijk zou kunnen hebben. Sta dus altijd open voor de argumenten van uw opponenten.

Is dat nou zo moeilijk? Ik denk dat wanneer iedereen zich aan deze wet zou houden de aarde een stuk gezelliger zou zijn.

Leonard Cohen in Het Torentje

Zo'n veertig jaar geleden had je in Zaltbommel aan de Gasthuisstraat café Het Torentje.Dit etablissement was vaak onze laatste toevlucht wanneer alle andere horecagelegenheden reeds gesloten waren.Na één uur stroomde deze kroeg nog vol met late stappers die daar nog een laatste consumptie wilden nuttigen. Het waren hippies, kunstenaars en andere blije mensen.
Maar ook de uitbater van Het Torentje had op een gegeven ogenblik genoeg van al dat volk en wilde de tent sluiten. De vraag voor hem was: "hoe krijg ik de zaak eindelijk leeg zodat ik ook naar bed kan".En al gauw had hij het antwoord. Zodra hij de zaak wilde afsluiten zette hij een langspeelplaat van Leonard Cohen op. Dat werkte perfect. Binnen een kwartier was de tent leeg. Nu zult u zich wellicht afvragen of die muziek van Leonard Cohen dan zo slecht was? Nee dus. Cohen maakte deel uit van de grote drie van het singer/songwritergenre. De andere twee waren Bob Dylan en Neil Young. Valt het u ook op dat twee van die drie Canadezen zijn? Technisch gezien was hij geen grote zanger. Maar met zijn slepende baritonstem en diens expressieve mogelijkheden, zijn eenvoudige maar doeltreffende composities en de poëtische kracht van zijn teksten, gaven zijn liedjes een sterk indringende waarde die mij in ieder geval boeide wanneer een nummer van Cohen mij ter ore kwam. Dat zijn muziek niet zo geschikt was voor in de kroeg nemen we voor lief. Zij was waarschijnlijk te melancholiek en te zwaarmoedig voor het bonte caféleven. Eigenlijk vind ik dat als men een Nobelprijs aan een popzanger wilde geven. Leonard Cohen daar ook al jaren meer aanspraak op kon maken. Dankzij de poëtische impact van zijn teksten en de muziek die daar volledig dienstbaar aan was.
Als filmpje heb ik gekozen voor het nummer Tower of Song, hier gezongen en gespeeld samen met U2. Het was de afsluiting van een boeiende documetaire waarin bekende Canadese artiesten een nummer van Leonard Cohen ten gehore brachten.

De onzin van emmerlijsten

Vanmiddag zag ik een juffrouw op de televisie die een boekje geschreven had, een boekje over emmerlijsten, oftewel bucketlists zoals sommige mensen zeggen. Het boekje gaat over de vraag: hoe stel je een emmerlijst op. Ik zal uw algemene ontwikkeling niet beledigen door nog eens uit te leggen wat emmerlijsten zijn. Temeer daar emmerlijsten gewoon onzin  zijn. Want ga maar na: Er is iets wat je wilt doen. Als je dat wil dan doe je dat, parachutespringen of een reis naar een Aziatisch land maken om maar twee dingen te noemen die nogal vaak op zo'n emmerlijst voorkomen. Daarvoor hoeft zoiets toch niet op een emmerlijst te staan? Of je ervaart onoverwinnelijke fysieke, financiële, praktische of juridische beperkingen. Dan doe je het niet. Daar zul je even behoorlijk de pee over in hebben, maar geen emmer met een lijst daarin verandert daar wat aan. Dus vergeet gewoon die emmerlijsten en doe gewoon wat je wilt. Of doe dat niet. En dat boekje van die juffrouw is dus ook weggegooid geld.

Het Kruiswijkje en de Nederlandse sport

In mei/juni van dit jaar werd de Giro d' Italia verreden. Eerst mocht Tom Dumoulin de roze trui dragen vanwege zijn overwinning in de proloog. Hij stond daardoor hoog in het klassement en kwam dus ten val, want dat doen Nederlanders als ze hoog in een klassement staan.
Maar niet getreurd, enige dagen later nam de talentvolle renner van Lotto/Jumbo, Steven Kruiswijk, de leiding in het klassement over. Dit leidde tot grote euforie onder de Nederlandse wielerjournalisten. Niets kon Steven Kruiswijk meer afhouden van de eindoverwinning in deze grote wielerronde. De sportbijlages van de Nederlandse kranten stonden er vol mee, Studio Sport zond een reportagetrein naar finishplaats Milaan, waar de hoofdprijs al de naam van Kruiswijk zou dragen. Hij hoefde hem enkel maar op te halen. En toen reed Kruiswijk een hoop sneeuw in en waren de overwinningsdromen voorbij.
Dit verschijnsel van een Nederlandse sporter die bij voorbaat tot grote overwinnaar is uitgeroepen en het dan uiteindelijk niet wordt, noem ik een Kruiswijkje. Kruiswijkjes komen veel voor in de Nederlandse sport..Waarschijnlijk ligt de  oorzaak in het sterke verlangen dat ons land ook in sportief opzicht meetelt. Dafne Schippers is ook stevig gekruiswijkt. Zij zou twee gouden medailles wel even ophalen in Rio. Maar wat de meesten zich niet realiseerden was dat er meer mensen op de wereld zijn die hard kunnen lopen en die ook graag zo'n medaille willen winnen en die dus niet met een hoffelijk handgebaar zouden zeggen: "Gaat u vooral voor, mevrouw Schippers." Andere Kruiswijkslachtoffers zijn: Max Verstappen, het Nederlands Dames Handbalteam, Kikie Bertens  en zo zijn er nog wel meer gevallen van Kruiswijking. Een sport waarbij doorgaans weinig Kruiswijkjes vallen is schaatsen. Dat komt doordat in die sport een Nederlandse overwinning min of meer normaal is. Dus wordt er niet zo naar een Nederlandse zege gesmacht. Maar bijvoorbeeld athletiek, waar we al blij waren wanneer Churandy Martina de finale haalde en binnen de lijnen bleef, dat is een sport die zeer gevoelig is voor Kruiswijkjes.

Het verraderlijke van `Ik weet genoeg`

U hoort het vast iemand wel eens zeggen: "Ik weet genoeg.". Wat deze persoon dan bedoelt te zeggen is dat-ie beschikt over voldoende informatie om zich een afgerond oordeel te vormen over een bepaalde situatie of een zekere persoon. De uitdrukking "ik weet genoeg" wordt doorgaans met een zekere stelligheid gebracht. De boodschap is dan dat men hem of haar niet aan boord moet komen met verdere informatie over dit item. En men is dan zeker niet geïnteresseerd in informatie die afleidt van het oordeel dat de betrokkene zich heeft gevormd op basis van de informatie die hij voldoende acht.

Wie zegt: "Ik weet genoeg." beschikt over, naar zijn oordeel voldoende stukjes informatie die kunnen dienen als bouwsteen voor een oordeel dat naadloos aansluit bij het vooroordeel dat-ie zich al over deze kwestie heeft gevormd. En het geeft een prettig gevoel wanneer men zijn vooroordelen bevestigd ziet. Voor deze genoegweters heb ik een duidelijke boodschap. "U kunt helemaal niet weten dat u genoeg weet. En als u dat niet weet dan weet u niet genoeg. Nooit kunt u weten dat u niet weet, want dat is de kern van niet weten." Wat erger is, is het feit dat iemand die meent dat-ie genoeg weet de twijfel laat varen. De waarheid van zijn oordeel is niet meer vatbaar voor onderhandeling en/of dialoog. en het gaat helemaal mis wanneer aan beide zijden van de tafel de deelnemers menen genoeg te weten. Dan vallen er slachtoffers.

Ik leg het nog één keer uit

Europa is een relatief klein continent met een groot aantal relatief kleine landjes. Gedurende een paar eeuwen was dit Europa leidend in de wereld. Grote delen van de aarde werden vanuit Europa bestuurd. Dat gaf zelfs kleine landen de mogelijkheid van een grote afzetmarkt voor hun produkten en een afhankelijke leverancier van grondstoffen waarbij zij de voorwaarden konden bepalen. Zo had de trotse natie Nederland een belangrijk deel van Azië in handen. Ons land kon daardoor economisch tot grote bloei komen. En ook andere Europese landen hadden zo hun eigen afzetgebieden in Afrika, Azië en Latins-Amerika

Daar kwam langzamerhand de klad in. Want zelfs relatief grote landen als Frankrijk en Engeland waren uiteindelijk niet in staat die gebieden blijvend onder controle te houden. En ook binnenlands ontstond in die landen het besef dat deze uitbuiting wellicht ook zijn ethische bezwaren had. Vanaf de 18e eeuw begon Europa terrein te verliezen. Het continent Amerika werd zelfstandig. En Europa werd geteisterd door vreselijke oorlogen, zoals de 30-jarige oorlog (1618-1648), de oorlogen van de Franse koning Lodewijk XIV, de Napoleontische oorlogen tussen 1795 en 1815 en de Frans-Duitse oorlog van 1870 tot 1871. Inzet was altijd: wie is het machtist in Europa. Uiteindelijk kwam de grote climax in de vorige eeuw met twee afschuwelijke wereldoorlogen die een spoor van verwoesting en dood door ons continent trokken. En ook de landen in Azië en Afrika kregen grotere zelfstandigheid.

Daarnaast kreeg Europa ook te maken met concurrentie van grote landen die beschikten over een enorme interne markt. Zo'n grote interne markt is een voorwaarde voor wie wil gaan exporteren. Landen als de Verenigde Staten, Rusland, China hebben zo'n grote interne markt. De enige kans die Europa heeft is het zelf creëren van een interne markt door intensieve samenwerking. Maar om die samenwerking effectief te laten zijn moeten de concurrentie-omstandigheden tussen die landen gelijk zijn. Een Zweedse fabrikant van keukentrapjes moet te maken hebben met dezelfde veiligheidsvoorschriften als die op Cyprus zodat die kostenpost in heel Europa gelijk is. En dat fabrikanten van keukentrapjes dus overal in Europa hun produkten kennen afleveren. Dat betekent dus ook dat in alle samenwerkende landen de regels rond bijvoorbeeld, sociale wetgeving, belasting, milieu, arbeidsomstandigheden, veiligheid enzovoort overeen moeten komen. Dit betekent dat veel dingen centraal geregeld moeten worden, regelmatig tot in het kleinste detail. Dat maakt een bureaucratische en pietluttige indruk, maar voor het creëren van een effectieve interne markt noodzakelijk.

Om nog even terug te komen op die keukentrapjes. Die Zweedse en die Cypriotische fabrikant  zullen hun produkten toch ook wel bij hun afnemers willen afleveren. En grondstoffen naar zich toe laten komen. Dat willen zij als het even kan graag zonder tijdverlies van grenscontroles en met telkens weer een andere muntsoort. Net zoals zijn Amerikaanse collega die met dezelfde dollar en zonder grenscontroles van New York naar Los Angeles kan rijden. Dus open grenzen en een gelijke muntsoort zijn ook een voorwaarde. Bijkomend voordeel van die intensieve samenwerking is dat de Europese landen elkaar minder gauw in de haren vliegen en die oorlogen zoals ik hierboven noemde achterwege blijven.

Willen de landen van Europa een sterk en economisch welvarend blok vormen dan is intensieve samenwerking zoals ik hierboven noemde een voorwaarde. Nederland mag dan een trotse natie zijn, alleen is zij in de huidige verhouding in de wereld niet sterk genoeg.  Daarom ben ik van ganser harte voorstander van een sterke Europese Unie. Het gaat soms moeizaam en het lijkt soms op Brusselse regelzucht, maar je daaraan onttrekken is wellicht voor het Verenigd Koninkrijk een mogelijkheid, maar voor de meeste landen, ook de grotere is het geen optie,

Taco Dibbets van het Rijksmuseum heeft er zin in

Gisteren vernamen we dat Taco Dibbets Wim Pijbes gaat opvolgen als driecteur van het Rijksmuseum in Amsterdam. En er zijn veel redenen om dit besluit van harte toe te juichen. En dat doe ik dan ook. Bij de de volgers van dit iconische kunstpaleis is Dibbets geen onbekende. Als hoofd collectie straalde hij reeds een aanstekelijk enthousiasme uit voor de aan zijn zorgen toegevoegde kunstwerken en de ruimte waar deze objecten ten toon gesteld worden. Hij speelde een belangrijke rol bij de grote verbouwing van 2007 tot 2013 en het opnieuw inrichten van het museum hierna.

Ontroering
Gisteravond besteedde het NOS-Journaal aandacht aan de benoeming van de nieuwe directeur. Dibbets leidde zijn interviewster langs twee van zijn favoriete kunstwerken. Eerst het Joodse Bruidje van Rembrandt en vervolgens een twintigste eeuws beeldhouwwerkje. Uiteindelijk kreeg hij de vraag voorgelegd wat zijn ambitie was met dit museum. Het antwoord: Dibbets wilde "verbinden". Ik ga er vanuit dat, wellicht onbewust, Dibbets denkt dat mensen zo'n soort antwoord van hem verwachten. En ik vrees dat er een niet onbelangrijke groep mensen is die zo'n antwoord van een museumdirecteur verwacht. Meestal onttrekt eenieder zich aan de plicht uit de doeken te doen wat hij of zij zich bij een dergelijke ambitie voorstelt. Zou het kunnen zijn dat Mohammed en Jaap samen voor het Melkmeisje staan en van ontroering in elkaars armen vallen? Dat de Schilderswijk en Bos en Lommer vol hangen met spandoeken waarop staat: "Leve het clair-obscur van Rembrandt" of "hiep hoi voor de verstilling bij Vermeer". Wellicht vindt een groot deel van de hedendaagse mens het beneden de menselijke waardigheid om te zeggen dat het de hoge plicht van een museumdirecteur is om de aan hem toevertrouwde objecten van kunst  en cultuur zo goed mogelijk te beheren en waar mogelijk op aantrekkelijke wijze te tonen aan eenieder die ze wil zien en dat binnen het budget dat hem of haar ten dienste staat. En wanneer de nieuwe directeur dit succesvol doet is heel misschien een verbindend effect te bespeuren, maar daar kunnen we niet op gokken.

Hoezo volleybaldames vrijwel zeker?

Diverse media melden dat het Nederlandse Damesvolleybalteam  vrijwel zeker is van deelname aan de Olympische Spelen in het Braziliaanse Rio de Janeiro. De volleybalsters nemen deel aan een kwalificatietoernooi in Japan. Tot nu toe hebben ze op één na al hun wedstrijden gewonnen. Ze moeten nog twee wedstrijden spelen en wanneer ze één daarvan winnen zijn ze gekwalificeerd. Reden voor de Nederlandse pers om te melden dat plaatsing vrijwel zeker is. Dat nu is quatch. Je bent zeker of je bent onzeker. Er bestaan geen gradaties in zekerheid. Er bestaan wel gradaties in kansen. Je kunt dus heel veel kans hebben. Maar zodra er sprake is van kans is er onzekerheid in het spel. Dus Nederland heeft heel veel kans om zich te plaatsen, maar zeker zijn ze niet. Ook niet vrijwel zeker   Wanneer ze straks één van de volgende wedstrijden winnen, dan kun je zeggen dat ze zeker zijn. Voor zover dingen in het leven zeker zijn.

Wat is uw mening?

Wanneer u dit stukje leest, is het niet ondenkbaar dat u zich een mening vormt over het gelezene. Dat doet u bijvoorbeeld omdat u denkt dat dit van u verwacht wordt. Ja veel mensen menen zelfs dat het hoofddoel van dit soort stukjes is mensen in de gelegenheid te stellen zich daarover een mening te vormen. Mensen zijn ook snel geneigd zich over allerhande zaken een mening toe te eigenen. Veel personen hebben het idee dat het een beetje dom is geen mening te hebben. Dat merk je bijvoorbeeld wanneer in een nieuwsprogramma de resultaten van een enquête worden gepresenteerd. Bij zo'n enquête kunnen de ondervraagden vaak kiezen uit drie mogelijke antwoorden. Bent u voor? Bent u tegen? Of heeft u geen mening. U zult merken dat die laatste optie doorgaans weinig aandacht krijgt. Dan is bijvoorbeeld 49% voor en 41% tegen. Dan heeft 10% geen mening. Die 10% wordt in het geheel niet serieus genomen. Aan de voor- en tegenstemmers worden uitgebreide bespiegelingen gewijd over wat hen tot deze mening heeft bewogen.

De mensen zonder mening vindt men echter van geen belang. Hooguit zijn er specultaties over de kansen dat er nog mensen vanuit die geen meninggroep naar de voor- of de tegenstemmers overlopen. Maar de mensen die zonder mening blijven vindt men volstrekt oninteressant. Ik denk wel eens dat dit volkomen onterecht is. Daarbij komt dat het beeld waarschijnlijk zeer vertekend is. We weten allemaal dat er een grote groep mensen is die sociaal wenselijke antwoorden geeft. Zo van: bent u voor of tegen lijfstraffen op school? Daar zal een grote groep nee op antwoorden, vermoed ik zo. Terwijl er onder hen wellicht ettelijke ex-leerkrachten zijn die sommige van hun gewezen leerlingen graag alsnog een stevige aframmeling geven, maar dit niet toegeven, omdat zulks in tegenspraak is met de sociale concenties die wij in de loop der tijden hebben opgebouwd. Zo zullen veel mensen die eigenlijk helemaal geen mening hebben toch kiezen voor de voor- of tegenoptie.omdat ze denken dat geen mening hebben dom is en eigenlijk niet serieus te nemen. Mijn stelling is dat het misschien wel zo is dat wanneer men hen zou vragen hun gedachten over het onderhavige onderwerp te uiten dit zu kunnen leiden tot zeer interessante inzichten. Is het immers niet zo dat in de twijfel meer wijsheid schuilt dan in het weten? Want wie twijfelt stelt de goede vragen die de dwaze mist.

De pinkstergedachte

Van de grote drie grote christelijke feestdagen is pinksteren eigenlijk een beetje armoedig. Vergelijk het maar eens met kerstmis, zo vol van tradities en uiterlijk vertoon. Er is kerstmuziek, er zijn kerstgedachten, kerstbomen, kerstfilms en kerstpakketten. Heeft iemand van u wel eens een pinksterpakket gekregen? Ook pasen heeft zo zijn eigen tradities van paasvuren, paashazen en natuurlijk paaseieren (al of niet beschilderd). En er is muziek van Bach. Maar heeft Bach ooit een pinksteroratorium gecomponeerd? En zo dit al het geval is, staan muzikanten niet te dringen om dit ten gehore te brengen. De enige pinkstertraditie die ik ken, speelt zich af in de wat minder ontwikkelde delen van Noord-Holland waar in de voorafgaande zaterdagnacht jongeren hun medeburgers uit de slaap mogen houden met allerhande rumoerige ongein. Kortom: pinksteren stelt niet zo veel voor. Het is dat het meestal redelijk mooi weer is (dit jaar niet) en mensen er dus gezellig op uit gaan. Maar verder? Wellicht bezit het Meertensinstituut nog een document over een pinkstertraditie in het aan tradities zo rijke Overijssel of Limburg.

Het zit hem al in de gebeurtenis die met pinksteren wordt herdacht. Tien dagen na de hemelvaart van Christus komen de volgelingen van Jezus bij elkaar op het plein voor de Grote Tempel in Jeruzalem die dan nog niet door de latere Romeinse keizer Titus is vernietigd. Het is druk op dat plein vanwege een of andere feestdag waarvoor Joden uit alle hoeken van de wereld zich in deze stad hebben verzameld. Dan daalt plotseling uit de hemel een serie brandende vlammen en duiven op de groep volgelingen van Christus neer. De bijbel beschrijft het zo: "Toen de dag van het pinksterfeest aanbrak waren ze allen bij elkaar. Plotseling klonk er uit de hemel een geluid als van een hevige windvlaag dat het huis waar ze zich bevonden geheel vulde. Er verschijnen aan hen een soort vlammen die zich als vuurtongen verspreidden en zich op ieder van hen neerzetten. En allen werden vervuld van de heilige geest en begonnen op luide toon te spreken in vreemde talen, zoals hen door de heilige geest werd ingegeven." Aldus de evangelist Lucas in Handelingen, hoofdstuk 2. Vanaf dat moment begint eigenlijk de prediking van Christus boodschap. Ik neem aan dat heel veel examenkandidaten in deze weken, zo'n heilige geest wel makkelijk zouden vinden. Dat is eenvoudiger dan avondenlang Duitse rijtjes in het hoofd te stampen. Ik denk dat pinksteren zo weinig tot de verbeelding spreekt, komt doordat mensen zich bij deze door Lucas beschreven gebeurtenis weinig kunnen voorstellen. "Het zal wel waar zijn," denkt men dan, want zo'n evangelist spreek je niet tegen, "maar eigenlijk is het maar een raar verhaal". Zelfs van de mensen die toen in Jeruzalem getuige waren van dit gebeuren, meenden dat die apostelen wellicht iets te veel wijn hadden gedronken. Ik heb ook nog nooit een schilderij gezien waarop deze geschiedenis wordt afgebeeld. Zelfs de grootste kunstenaars uit Italië konden blijkbaar niks met die vlammen als vuurtongen. Die heilige geest bestaat trouwens nog en is nu een onlosmakelijk deel van de heilige drie-eenheid. Zo is althans uiteindelijk in 325 na Christus tijdens het concilie van Nicea besloten. Er is nog een kerkgenootschap dat claimt die pinkstergebeurtenis iedere zondag nog eens dunnetjes over te doen. Dat met die vlammen krijgen ze niet voor elkaar, maar ze zeggen dat ze wel 'in tongen kunnen spreken'. Ik durf het bijna niet te zeggen, maar wellicht ook een vorm van dronkenschap?

Slap haar, of shampookoper laat zich beledigen

Om redenen van hygiënische aard ging ik vandaag naar de vestiging van een drogisterijketen in een nabijgelegen winkelcentrum om daar een fles shampoo aan te schaffen waarmee men doorgaans de hoofdbeharing reinigt van vet, vuil en huidschilfers. Zoals het een goed kapitalistisch land betaamt is de keuze in shampoos overweldigend en het is duidelijk dat de fabrikanten van dit produkt er vanuit gaan dat de kopers van dit haarreinigingsmiddel van het vrouwelijk geslacht zijn. Zelfs de fles waarop de woorden For men te lezen stonden bevatte een foto van twee mannen die gezien hun kleding en uitstraling leden van de zeventiger jarenpopgroep The Village People hadden kunnen zijn. Wat nog opmerkelijker is, is het feit dat de fabrikanten er vanuitgaan dat ieder mens ontevreden is over zijn of haar hoofdbegroeiing. Alle shampooverpakkingen bevatten een aanprijzing die inhield dat dit produkt uw bron van onbehagen kan tegengaan.

Je heb shampoo tegen roos, voor vet haar, voor slap haar, voor droog haar, voor gespleten haar, voor stug haar, voor stevig haar, kortom voor alle ongemakken die u met uw kapsel kunt hebben. Tevergeefs zocht ik op de planken met shampoos naar een middel dat zich tevreden stelt met een reinigende werking. De mensheid laat zich blijkbaar graag beledigen met de opmerking dat heur haar wellicht, te vet, te droog, te gespleten en welke tekortkoming uw haar ook moge hebben. Zou het zo zijn dat iedere klant zich in één van de klachten herkent?

Scheer je weg met je referendum

Ik ben een overtuigd tegenstander van referenda. Ik ga bij elke verkiezing naar het stemlokaal om daar dan kenbaar te maken welke politieke stroming, wat mij betreft, de meeste zetels in het parlement verdient. En daarmee heb ik mijn politieke plicht gedaan. Zij die gekozen zijn mogen tot aan de volgemde verkiezingen zich verdiepen in de kwesties die ons land en ons volk bestormen en vervolgens de besluiten nemen tot maatregelen en afspraken die in de gegeven situaties vereist mogen zijn. En bij die volgende verkiezingen vel ik mijn oordeel over datgeen wat regering en parlement hebben volbracht. En verder wens ik met rust te worden gelaten. Want zeg nou zelf: wat weet ik nou van associatieverdragen en wat daar de mogelijke voor- of nadelen van zijn. Niets toch zeker? Daarvoor zijn de door ons gekozenen die vrijgesteld zijn om zich in dit soort zaken te verdiepen en daar een besluit over te nemen. Loop ik dan het risico dat ze een fout besluit nemen, of een besluit nemen dat ik niet leuk vind? Ja, maar dat risico hoort er bij. En in een samenleving als de onze heeft zo'n besluit zelden echte catastrofale gevolgen. En ik durf er mijn hand niet voor in het vuur te steken dat zo'n referendum altijd leidt tot gewenste beslissingen. Dus: scheer u weg met uw referendum.

Keith Emerson: pionier van de symfonische rock

Gisteren overleed de Britse toetsenist Keith Emerson. In de diverse nieuwsprogramma's werd vooral verwezen naar zijn jaren bij het trio Emerson, Lake and Palmer. Maar de muziek van dat ensemble kunnen wij eigenlijk het beste omschrijven als humorloze bombast, bedoeld om de luisteraar te imponeren. De grootste jaren van Emerson lagen in de tijd dat hij, eind jaren '60, de leider was van de Engelse progressieve popband The Nice. Samen met bijvoorbeeld Pink Floyd waren zij de pioniers van de symfonische rock. Centrale figuur in de band was Keith Emerson die zijn hammondorgel zowat fysiek te lijf ging wat niet altijd zonder schade aan het instrument afliep. Maar hij was wel virtuoos. De muziek was een samensmelting van pop, jazz en klassiek en meestal instrumentaal. Het nummer dat ik hier bij voeg is dan ook niet representatief voor het repertoire van The Nice.
Het gaat hier om een lied van de Amerikaanse singer-songwriter Tim Hardin (1941-1980). Er werd in dit nummer gezongen. Emerson speelt hier niet op het hammondorgel, maar op een vleugel. Het begint met een klassieke piano-intro, waarna bassist Lee Jackson de eerste twee coupletten zingt. Het middenstuk heeft een hoger tempo, op een swingend ritme geeft Emerson een prachtige jazzy pianoimprovisatie ten beste, om uiteindelijk weer terug te keren naar de ballad. Prachtige muziek. Van Emerson, Lake and Palmer valt enkel nog te zeggen dat zij de synthesizer introduceerden in de popmuziek.

Hang on to a dream

Bij het overlijden van David Bowie

Op de hoes staat David Bowie in een strakzittend groen pak in de deuropening uitkomend op een smal straatje van een onbestemde grote stad. Het is Ziggy Stardust, de buitenaardse zanger van de rockband "Ziggy Stardust and The Spiders from Mars". De plaat die in de zeventiger jaren een stuk van mijn soundtrack was. Ik zelf had het album niet, maar een makker bij wie toen vaak kwam (samen met verschillende andere min of meer hippe inwoners van mijn stad), wel. We zaten of lagen op de twee stapelbedden die daar in die kamer stonden. We keken naar posters van Hindoegodheden en luisterden naar muziek. En langzaam vulde de kamer zich met zoete rook, soms wat getemperd door walmende wierook. En een plaat die we vaak opzetten was dus die Bowie-elpee. Songs met een grote melancholie en eenzaamheid van de rockzanger gesymboliseerd door Ziggy Stardust. Hoogtepunt was altijd het aangrijpende slotnummer van dit album: Rock 'n Rollsuicide. Een lied over een rockzanger, wanhopig op zoek naar de song die hem zou verlossen van zijn eenzaamheid en staat op de drempel van zelfmoord. Maar er is verlossing, want zingt Ziggy Stardust: "I've had my share so I'll help you with the pain. You're not alone, just turn on with me." Het nummer heeft een oplopend volume wat het nog meer opwindend maakt en contrasteert heel mooi met het voorafgaande "Suffragette City". Het nummer behoort nu nog steeds tot mijn douchefavorieten.

David Bowie overleed op 10 januari 2016 op 69-jarige leeftijd