Republiek of niet?

Morgen is het weer Koninginnedag, het feest der monarchie. Laat ik van de gelegenheid gebruik maken om mijn licht te laten schijnen over de vraag: monarchie of niet? En laat ik het maar meteen zeggen: de kwestie laat mij geheel neutraal. Ooit was ik fervent republikein, want een monarchie is een volstrekt irrationele staatsvorm waarbij een kind bij zijn of haar geboorte al weet welke baan hij of zij krijgt en  het staatshoofd niet gekozen wordt door het volk of zelfs maar door een parlement. Daar kon ik mij vroeger vreselijk over opwinden.

Nu denk ik meer so what? Hebben we er eigenlijk last van dat we een monarchie hebben? Dan luidt het antwoord neen. En een grote meerderheid van mijn landgenoten vindt het fijn om een vorstin te hebben. Mevrouw van Amsberg is razend populair en het schijnt dat haar schoondochter, mevrouw Van Amsberg-Zorreguieta die populariteit straks gemakkelijk overneemt. Wel, omdat ik daar verder weinig hinder van ondervind en ik ook niet denk dat het democratisch gehalte van ons land er onder te leiden heeft, mag ons land wat mij betreft een monarchie blijven. Mocht op een bepaald moment de bevolking de voorkeur geven aan een republiek, dan kan ik daar geen bezwaar tegen maken. Een monarchie heeft immers iets irrationeels.

Wat mij overigens opvalt is dat in landen die een monarchie hebben, de bevolking erg voor deze staatsvorm is. Ik ken echter geen landen die nu een republiek zijn, waar nu een invloedrijke stroming bestaat die vindt dat dit land een monarchie moet worden. Ik vraag mij af hoe dat komt.

Weekendconcert: Olivier Messiaen

Dit keer gaan we voor het weekendconcert naar Frankrijk. Olivier Messiaen 1908-1992. Messiaen was een van de belangrijkste Franse componisten van de vorige eeuw. Twee dingen waren belangrijk voor hem: zijn katholieke geloof en het gezang van vogels. Van die laatste nog niet eens zozeer de klank als wel de melodieën die ze produceerden. Messiaen ging vaak de natuur in om die melodieën te noteren. In hoeverre die vogelzang ook verwerkt is in dit onderhavige stuk, variaties voor viool en piano, kan ik wegens te geringe vogelkennis niet beoordelen. Wel dat Messiaen (en de twee uitvoerenden) er de spanning goed in hielden. En dat terwijl het contrast tussen de verschillende variaties nooit spectaculair groot is.

Toeval als grond van alles

Wie de huidige stand van zaken niet als een goddelijke wilsbestemming ziet, zou kunnen uitkomen bij het toeval als hoogste macht. Het toeval is de oorsprong van alles. Wat u om u heen ziet is een gevolg van een toevallige samenloop van omstandigheden. Er is een oertoeval dat aan de basis van alles ligt, ook aan de plannenmakerij der mensen. Als je daar vanuit gaat, betekent dit dat het toeval de belangrijkste factor van het hele universum is. In dat licht is het vreemd dat vooraanstaande denkers weinig aandacht aan het toeval schenken. Is het toeval te wispelturig, te ongrijpbaar? Zeker is dat wie over het toeval nadenkt, terechtkomt in een draaikolk en een oneindige zoektocht naar het oertoeval. En dan: wat is toeval nou helemaal?

Deze crisis is een ramp

Ik ben lid van de Partij van de Arbeid en overtuigd sociaal-democraat. Het mag u dus niet verwonderen dat ik graag een ander beleid zag dan dat het huidige kabinet voert. Toch ben ik niet blij met het mislukken van het Catshuisberaad. We hebben namelijk te maken met een financieel probleem met ingrijpende economische gevolgen, een gigantisch overheidstekort. In  die situatie is één ding nog erger dan het beleid dat dit kabinet wilde voeren. Wat nu gebeurt is dat er wellicht tot eind van het jaar gewoon géén beleid wordt gevoerd. En daar maak ik mij grote zorgen om.

weekendconcert, Ginastera Danzas de Estancia

Deze weken ben ik druk met uitvoeringen van mijn koor HWSO-HAK. Naast twee koorstukken speelt het orkest ook enkele instrumentale werken. Hier een deel uit een daarvan: opzwepende Argentijnse klanken in een deel uit de Danzas de Estancia van de Argentijnse componist Alberto Ginastera (1916-1983), onder andere leermeester van Astor Piazolla. Laat je meeslepen door dit opwindende werk. Onze dirigent ging uit zijn dak.

De wereld van eendjes

Regelmatig passeer ik gedurende mijn wandelingen watertjes waarin enkele eendjes rondzwemmen, al of niet vergezeld door andere watervogels. Ik bedenk me dan nogal eens dat in de ogen van die eendjes dit de hele wereld is: die vijver of die sloot of wetering, omringd door wat struiken, bomen en planten en met daarin wat andere dieren, waarvan sommige als een regelrechte bedreiging gelden. Dat geldt zeker voor de mensen die van tijd tot tijd vanuit het verre niets opduiken om daarna weer in  een ander ver niets te verdwijnen. Van die wereld achter dat verre niets is onze vriend de eend zich nauwelijks bewust. Dat er steden zijn en bergen en zeeën en woestijnen en dat daar wellicht ook andere eenden leven. Dit alles behoort niet tot zijn eendenbewustzijn. Wat hem of haar betreft houdt de wereld op waar het verre niets begint. Ooit was dat voor mensen ook zo. Voor de Cro-Magnonmens was de wereld zijn grot in de Dordogne en de directe omgeving. En tot voor kort waren er nog vele mensen voor wie de wereld overeenkomstig klein was, voor wie verhalen over zeeën en bergen hooguit mythen uit een ver niets waren. Behalve natuurlijk wanneer hij aan zee of tussen de bergen woonde. Wellicht zijn er nog nu nog mensen als hen.

Nut

Alle mensen kennen het nut van het nuttige. Niemand begrijpt het nut van het nutteloze.
Zhuang Zi

Weekendconcert: Nog een keer Bach

Het is Goede Vrijdag, dus nog één maal Bach. Nu in zeker de meest dramatische aria uit de hele Matthäus Passion. Stel u voor: een mens, Petrus, heeft zojuist zijn dierbaarste vriend verloochent, uit angst en uit wanhoop. Vervolgens beseft hij dit en zoals de evangelist zegt: "Hij zette zich neer en weende bitter." Dan is daar opeens die viool die daadwerkelijk weent en de alt die tot God zingt: "Erbarm u, om mijner tranen wille. Zie mij aan in mijn tranenvloed." Wie houdt het dan nog droog.

Horecaklachten

Vandaag wegens het mooie weer een korte wandeling gemaakt. Onderweg stopte ik bij restaurant De Veldkeuken op fort Werk aan het Spoel. Dat is verder een fatsoenlijke gelegenheid, maar ik werd er toch geconfronteerd met een aantal zaken die mij wel eens licht ergeren bij horecabezoek.
1. Haast
Ik was net binnen en nog bezig mijn jas uit te trekken, toen er al een ober bij mijn tafel stond met de vraag of ik iets wilde drinken. Dan moet ik uitleggen dat ik eerst rustig wil gaan zitten en de kaart bestuderen.
2. Koffie te snel.
Ik bestel een broodje en een koffie daarbij.  Dan komt die koffie al vrij snel, maar het broodje laat dan nog op zich wachten. Als dat broodje dan uiteindelijk komt is de koffie al lauw.
3. Te bot mes
Het bestelde broodje bleek een harde korst te hebben. Prima, maar lever er dan een dito scherp mes bij, zodat je niet zit te zagen en te zwoegen.
4. Verplichte sla
Bij het verder lekkere broodje zat een flinke hoeveelheid salade. Dat zou men nou eindelijk eens moeten afleren: mensen die een broodje willen, salade opdringen (waarvoor je uiteraard ook betaalt). Ik heb het niet over de slablaadjes die bij het beleg op het broodje zitten, maar over de dikke salade die naast het broodje ligt. Maak die salade optioneel. Dus dat als je een broodje bestelt dat de ober dan vraagt: "Met of zonder sla, meneer?". En dat de slaloze optie minimaal € 1,00 goedkoper is.

Het zijn maar kleinigheden, maar het feit dat horecaondernemers en hun personeel die dingen niet aanvoelen verwondert mij. Het zou wat mij betreft schelen.

De zin van het leven

Sommige mensen vragen zich nog wel eens af wat de zin van het leven is. Nou wil het geval dat het feit dat we überhaupt leven het gevolg is van een toevallige samenloop van omstandigheden. Dat geldt al voor het ontstaan van de aarde, de oorsprong van het leven en de omstandigheid dat er mensen bestaan. Om nog maar te zwijgen van het feit  dat u bestaat. Daaruit volgt uiteraard dat het leven geen zin heeft. In elk geval geen door een buiten ons liggende autoriteit vastgelegde zin. Alle levenszinnen zijn het product van individuele mensen of groepen mensen. Dat is het mooie. Je wordt op een gegeven ogenblik zinloos geboren en de rest van je leven heb je alle vrijheid om een zin voor je leven te creëren. Je kan je natuurlijk ook aansluiten bij een groep die een collectieve voorgeconstrueerde levenszin aanhangt. Ook dat maakt deel uit van je individuele vrijheid. Zolang je die zin maar niet drammerig aan anderen wilt opdringen. Je hebt overigens ook de vrijheid om je leven volstrekt zinloos uit te dienen, zolang je dit maar niet verwart met normloos. Normen moeten er zijn.